ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΔΑΣΚΑΛΩΝ ΚΑΙ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ
Αίγινα , 2/04/2029
ΝΗΣΙΩΝ ΑΡΓΟΑΣΑΡΩΝΙΚΟΥ
Α.Πρ. 28
ΠΡΟΣ : Μέλη του Συλλόγου , Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου 6ου
ΠΕ.Κ.Ε.Σ Πειραιά , Δ.Ο.Ε, Διαδίκτυο.
ΘΕΜΑ: «Για τα Σεμινάρια επιμόρφωσης και το
ρόλο της περιγραφικής αξιολόγησης στο σχολείο»
Mε καταληκτική ημερομηνία την 19η Απρίλη το
Υπουργείο Παιδείας προωθεί ευρωπαϊκό
Πρόγραμμα εφαρμογής της περιγραφικής αξιολόγησης στην εκπαιδευτική πράξη, μέσω
επιμορφωτικών σεμιναρίων από τους Συντονιστές του Εκπαιδευτικού Έργου.
Πρόκειται για το πρόγραμμα « Δράση 1 του ΕΠΕΑΕΚ 2014 -2020 με τίτλο « Επιμόρφωση
για την Εισαγωγή της Περιγραφικής Αξιολόγησης την Υποχρεωτική Εκπαίδευση» το
οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση – Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο
και από εθνικούς πόρους(ΕΣΠΑ 2014-2020)και υλοποιείται στα πλαίσια της Πράξης
«Παρεμβάσεις επιμόρφωσης για την ενίσχυση των σχολικών δομών του εκπαιδευτικού
συστήματος» και εντάσσεται στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ανάπτυξη ανθρώπινου
δυναμικού , Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση».
Το πρόγραμμα αυτό είναι συνέχεια παλιότερων προσπαθειών για την εφαρμογή
αυτού του θεσμού ο οποίος υπήρξε και
πρόβλεψη στην ενδιάμεση έκθεση του Ο.Ο.Σ.Α και στο τριετές κυβερνητικό σχέδιο για το δημοτικό και το γυμνάσιο. Είναι
μια χρηματοδοτούμενη οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης την οποία προωθούν οι εθνικοί
φορείς της εκπαιδευτικής πολιτικής(Υπουργείο Παιδείας και Ι.Ε.Π). Μάλιστα το
Ι.Ε.Π κάνει λόγο σε ανακοίνωσή του «για εισαγωγή/ υιοθέτηση μιας παιδαγωγικά προσανατολισμένης μορφής
αξιολόγησης … που επιδιώκει την υποστήριξη διαφοροποίησης της διδασκαλίας και
αναταπόκρισης σε εξατομικευμένες ανάγκες των μαθητών, την ενθάρρυνση των
μαθητών να συμμετέχουν ενεργά στην αξιολόγηση της προόδου που επιτελούν, την
αξιοποίηση της αξιολόγησης ως μαθησιακής διαδικασίας, την αξιοποίηση ποικιλίας
αξιολογικών τεχνικών και μεθόδων που θα
επιτρέψουν
τη συγκέντρωση ποιοτικών και ποσοτικών αξιολογικών δεδομένων για το εύρος των
μαθησιακών επιτευγμάτων που αποτιμάται, την αξιολόγηση της ολόπλευρης
ανάπτυξης των μαθητών». Η ανακοίνωση αυτή περιγράφει με σαφή τόπο το πολιτικό
και θεσμικό πλαίσιο του επιμορφωτικού προγράμματος και της εισαγωγής της
περιγραφικής αξιολόγησης στο σχολείο.
Η περιγραφική αξιολόγηση επομένως
εγγράφεται μέσα στο φάσμα των
αναδιαρθρώσεων που προτείνουν οι διεθνείς καπιταλιστικοί οργανισμοί και
αποδέχονται οι αστικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα. Εξαρχής, επομένως δεν μιλάμε
για ένα ελεύθερο πλαίσιο συζήτησης με την εκπαιδευτική κοινότητα και την
κοινωνία αλλά ένα γραφειοκρατικά προκαθορισμένο και προσανατολισμένο πλαίσιο
από το Υπουργείο Παιδείας , το Ι.Ε.Π και
με τις τις νεοφιλελευθερες υποδείξεις του Ο.Ο.Σ.Α και της Ευρωπαϊκής
Ένωσης.
Η περιγραφική αξιολόγηση έχει συνδεθεί στην
αντίληψη μεγάλου μέρους της εκπαιδευτικής κοινότητας αλλά και της κοινωνίας με
θετικά χαρακτηριστικά που υποτίθεται ότι υπηρετούν την ποιοτική αναβάθμιση του
εκπαιδευτικού έργου και δίνουν μια πιο
ολοκληρωμένη εικόνα της σχολικής επίδοσης και της προσωπικότητας του μαθητή, σε
αντίθεση με την αριθμητική που υποτίθεται σύμφωνα, μ’αυτές τις απόψεις , υπηρετεί
την αρνητική πλευρά και είναι ταυτισμένη με την απόρριψη και τον στιγματισμό
μεγάλου μέρους του μαθητικού πληθυσμού. Όσο κι αν τέτοιες απόψεις απηχούν
πραγματικά βιώματα της μαθητικής ζωής δεν νομίζουμε ότι περιγράφουν σωστά την πραγματικότητα.
Θεωρούμε
αναγκαία και από την πλευρά του Συλλόγου μας την τοποθέτηση για αυτό το
πρόγραμμα του Ι.Ε.Π και του Υπουργείου, όπως και για το ρόλο της περιγραφικής
αξιολόγησης στο σημερινό σχολείο, στα πλαίσια των ακολουθούμενων καπιταλιστικών
αναδιαρθρώσεων στην εκπαίδευση.
Η περιγραφική αξιολόγηση, όπως και η αριθμητική βαθμολογία,
αποτελούν μορφές αξιολόγησης στην
εκπαίδευση που ασφαλώς δεν γίνονται σε κοινωνικό και πολιτικό κενό. Από
τη μια συνδέονται με τους γενικότερους στόχους και προσανατολισμούς του
σχολείου από την άλλη συνδέονται με τον ίδιο τον κοινωνικό ρόλο του σχολείου σε
μια (καπιταλιστική) κοινωνία, κοινωνία που χαρακτηρίζεται από δομική ανισότητα
σε όλα τα επίπεδα και ασφαλώς και σ’ αυτό της μόρφωσης και της παροχής
εκπαίδευσης. Και οι δύο μορφές αξιολόγησης
δεν είναι απλά ουδέτερες
παιδαγωγικές τεχνικές μέτρησης και διαπίστωσης της επίδοσης των μαθητών
, αντίθετα είναι κοινωνικά προσδιορισμένες διαδικασίες επιλογής , ιεράρχησης και πειθάρχησης του μαθητικού πληθυσμού,
επιλογής και ιεράρχησης που γίνεται με
βάση την κοινωνική – ταξική καταγωγή των μαθητών και που κατά κανόνα την αναπαράγει.
Σε συνθήκες κρίσης και εξάπλωσης της
φτώχειας, της ανεργίας και της κοινωνικής εξαθλίωσης μεγάλων κομματιών
εργαζομένων μαζί με την εισαγωγή στην
εκπαίδευση σκληρών αξιολογικών διαδικασιών
που στηρίζονται στον ατομικιστικό ανταγωνισμό , στη λογική της
αριστείας ή ντύνονται με προοδευτικά
παιδαγωγικά σχήματα αλλά στην ουσία είναι τεχνοκρατικές διαδιακασίες αποτίμησης, καταλήγει
να μεγαλώνει τη μορφωτική και
ταξική απόρριψη παιδιών των λαϊκών – εργατικών οικογενειών. Η αξιολόγηση
αντιμετωπίζει με τυπικά ίσο τρόπο ουσιαστικά άνισα υποκείμενα, άνισα από
οικονομική , κοινωνική, μορφωτική και πολιτιστική άποψη. Το σχολείο και η
εκπαιδευτική διαδικασία είναι διαμορφωμένα
με βάση τα αξιακά, πολιτισμικά και γλωσσικά
πρότυπα των κυρίαρχων και καλεί τους μαθητές των λαϊκών τάξεων να
προσαρμοστούν σ’ αυτά. Για μας η σχολική
αποτυχία δεν είναι ένα ατομικό γεγονός αλλά κοινωνικές διαδικασίες που
σχετίζονται με τη δομική ανισότητα που αναπαράγεται μέσα από το σχολείο.
Η
περιγραφική αξιολόγηση δεν είναι μια ελεύθερη διαδικασία αποτίμησης της σχολικής πορείας των μαθητών. Γίνεται θεσμικά
με προκαθορισμένους δείκτες τεχνοκρατικού χαρακτήρα που κατακερματίζουν τη
γνώση και την προσωπικότητα των μαθητών και την αξιολογούν με τυποποιημένους
όρους και κριτήρια , κριτήρια που εκφράζουν την κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη
πολιτική για την κατανομή του μαθητικού πληθυσμού μέσα από το εκπαιδευτικό
σύστημα. Σε συνθήκες κρίσης και αναδιάρθρωσης της εκπαίδευσης και της
οικονομίας συμβάλλει με πιο συστηματικό τρόπο στον ταξικό διαχωρισμό του μαθητικού πληθυσμού Διευρύνει το πεδίο
ελέγχου των μαθητών πέρα από το παραδοσιακό
της επίδοσης και τον μεταθέτει σε
καινούρια πεδία , όπως είναι η προσωπικότητα και η συμπεριφορά των μαθητών οι
οποίες μπαινουν κάτω από συστηματικό έλεγχο και επιτήρηση καθόλη τη διάρκεια
της σχολικής σταδιοδρομίας των μαθητών. Μια τέτοιου είδους πρακτική δεν είναι
χωρίς συνέπειες για τους για τους μαθητές λαϊκών στρωμάτων. Δεν λειτουργεί ως
μηχανισμός ανατροφοδότησης και βελτίωσης της επίδοσής τους αλλά αντίθετα ως
αυτοεκπληρούμενη προφητεία μέσα από την οποία οι ήδη ικανοί επιβραβεύονται για
την ικανότητά τους ενώ οι αδύναμοι πείθονται για την αδυναμία τους. Η
συγκρότηση του Portfolio είναι μια κρίσιμη και καθοριστική πλευρά που θα αφορά
την καταγραφή της επίδοσης , της συμπεριφοράς και θα συνοδεύει τον μαθητική σ’
όλη του την εκπαιδευτική σταδιοδρομία. Μιλάμε επομένως για τη θεσμοθέτηση ενός
ακόμα μηχανισμού απόρριψης των μαθητών που θα συνυπάρχει με την αριθμητική
βαθμολογία και θα συμπληρώνει το ρόλο της.
Η
εφαρμογή της στηρίζεται στα μπιχεβιοριστικά πρότυπα με τα οποία οργανώθηκαν τα αναλυτικά
προγράμματα και η διδασκαλία στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα κατά τη δεκαετία του 80, η μάθηση
αντιμετωπίζεται ως ατομική υπόθεση και αναταπόκριση σε εξωτερικά ερεθίσματα,
δεν ξεκινάει ως πρακτική ούτε από τις ενδιαφέροντα των μαθητών ούτε από τις
κοινωνικές ανάγκες των εργαζομένων.
Η
περιγραφική αξιολόγηση μπορεί να συνδεθεί με την αυτοαξιολόγηση της σχολίκής
μονάδας και την ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών καθώς μπορεί να παράγει
έναν όγκο πληροφοριών για το μαθητικό δυναμικό είτε μέσω του my school είτε
μέσω των εκθέσων αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων προς
τα ΠΕΚΕΣ. Αποτελεί έναν από τους κρίκους της αξιολογικής διαδικασίας και
δένεται με τους συνολικότερους στόχους της νεοφιλελεύθερης εκπαιδευτικής
πολιτικής. Η σχετική ανακοίνωση του Ι.Ε.Π στην οποία αναφερθήκαμε
στην αρχή της ανακοίνωσης δεν αφήνει κανένα περιθώριο για τη σύνδεση της
περιγραφικής με την αποτίμηση του
εκπαιδευτικού έργου αλλά και με την εμπέδωση της λεγόμενης κουλτούρας
αξιολόγησης που ο Ο.Ο.Σ.Α , η Ευρωπαϊκή Ένωση και η κυβέρνηση προκρίνουν σαν
πρώτο στάδιο για τη συνολικότερη προώθηση της αξιολόγησης στην ελληνική
εκπαίδευση.
Δηλώνουμε ξεκάθαρα την αντίθεσή
μας στην Περιγραφική Αξιολόγηση και στη διεξαγωγή αυτών των σεμιναρίων που
υπηρετούν τους στόχους της νεοεφιλελεύθερης εκπαιδευτικής πολιτικής, για ένα
σχολείο πιο ταξικό από το σημερινό , για ένα σχολείο μορφωτικής και κοινωνικής
απόρριψης. Ο Σύλλογος καλύπτει τους συναδέλφους που δεν θα παραβρεθούν στο
σεμινάριο αυτό με την προτροπή την ημέρα διεξαγωγής του να προσέλθουν
κανονικά στα σχολεία τους.
ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Ο
ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΧΡΗΣΤΟΣ
ΡΕΠΠΑΣ
ΜΑΡΘΑ ΚΙΤΣΑΝΤΑ